2014-06-15 Konie ciągały kierat

Koni używano do różnych robót w polu, przy domu konie ciągały kierat poruszający ladę, młockarnię, wialnię lub młynek do mielenia zboża.Taki kierat można zobaczyć na przykład w skansenie w Maurzycach. Obecnie zamiast koni, kieratem obracają zwiedzający, zwłaszcza dzieci, dla których urządzenie to jest swoistym rodzajem huśtawki.

Fot. Archiwum własne

Kierat - na końcu belki znajduje się orczyk

Warto jednak przyjrzeć się temu urządzeniu, które dzisiaj zapomniane, ale kiedyś usprawniało pracę gospodarzy. Kierat składa się z dwóch par kół – przekładni zębatych i służy do napędu maszyn rolniczych.

Aby wprawić je w ruch, zaprzęgano konia. Biedaczysko mogło tak cały dzień chodzić w koło aż gospodarz wykonał swoją pracę. Jedno z kół było połączone z dyszlem – na sztywno umocowaną drewnianą belką. Na drugim końcu tejże belki był przyczepiony orczyk – poziomy drążek, do którego czepiano konia.

Fot. Archiwum własne

Kierat - koła, przekładnie zębate

Koń obracał kierat, który stał przed stodołą. Napęd z kieratu do maszyn rolniczych, stojących w stodole w odległości kilkunastu metrów był przekazywany za pomocą wału.

Pierwsze kieraty były zbudowane całkowicie z drewna. Potem w dziewiętnastym wieku zaczęto używać stali i żeliwa.

Kiedy na wsi pojawił się prąd elektryczny, kieraty zaczęły stopniowo zastępować silniki elektryczne.

Jak pracuje kierat