2015-09-16 Dożynki śląskie

Podczas imprezy plenerowej „Dożynkowy chleb niesiemy” w skansenie w Chorzowie zostanie odtworzony obrzęd dożynkowy. Najstarsze opisy dożynek śląskich pokazują pewien schemat tego święta plonów. Składają się na niego pochód żniwiarzy niosący kosy i wieniec, wręczanie wieńca gospodarzowi, poczęstunek i tańce.

Na Górnym Śląsku zaczynano świętować już na polu. Gdy zbliżała się chwila zżęcia ostatnich kłosów i wiązania ostatnich snopów, zaczynano śpiewać pieśni. Kobiety i dziewczyny wiły wieniec, zwany tu powszechnie koroną i stroiły go kwiatami i wstążkami.

Mężczyźni tymczasem ozdabiali kłosami kosy i wozy drabiniaste.

Fot. Archiwum muzeum

1. Strojenie wozów dożynkowych w skansenie w Chorzowie

2. Pochód dożynkowy w skansenie w Chorzowie

Formował się pochód. Na pierwszym wozie jechali muzykanci, na drugim dziewczęta lub przodownice (czyli te zbieraczki, które najbardziej się uwijały się  na polu) z koroną (wieńcem dożynkowym). Na pozostałych jechali żniwiarze.

W drodze, przy akompaniamencie muzyki, śpiewano stare pieśni ludowe związane ze żniwami. Kierowano się w stronę folwarku lub gospodarza.

Wykonywano tam pieśń znaną w całej Polsce: Przynosimy plon, w gospodarza dom.

Następowały potem oracje przodowników lub przodownic i przekazanie korony, którą gospodarz zawieszał w sieni nad drzwiami wiodącymi do izby.

Tańce rozpoczynał gospodarz z przodownicą, a gospodyni z przodownikiem (wykonywali tzw. taniec obrzędowy). Później gospodarz dziękował za pracę przy żniwach, potem rozpoczynał się wspólny uroczysty posiłek, zwykle pod gołym niebem.

Ostatnią częścią dożynek była wiejska zabawa z tańcami, muzyką i śpiewem do północy.

Fot. Archiwum muzeum

Dożynki w skansenie w Chorzowie

Opowieści o dożynkach i obrzędach z nimi związanych, wspólne ubieranie wozów i korowód dożynkowy pozwoli wszystkim poczuć klimat dawnych lat.

W trakcie imprezy, która odbędzie się 20 września (od 12.00 do 17.00) goście skansenu będą mogli spróbować swoich sił w mieleniu zboża żarnami, młócenia cepami oraz przyjrzeć się pracy wialni.

Odbędzie się też wypiek chleba w piecu chlebowym i pokaz „w starym młynie”.

Na wiejską zabawę skansen zaprasza o godzinie 15.45 Podczas niej odbędą się wspólne śpiewy i tańce oraz zabawy, które poprowadzi Zespół „Bojszowianie” oraz Zespół Pieśni i Tańca „Silesianie”.

Zobacz też:

Dożynki łowickie

Wieniec dożynkowy

Żniwa na Podlasiu

Obrzędy żniwne

Żniwa - równianka

Żniwa na Mazowszu

Wieniec dożynkowy

Żniwa na Kaszubach

Zwyczaje i obrzędy\zycie codzienne\zajecia gospodarskie\zniwa