Pobierz MP3
Festiwal Czango czytaj- Starej babie młodego się zachciało
- Opowieść O czarnoksiężniku i trzech dziewicach
Konkurs na pamiątkę czytaj
Festiwal Czango czytaj- Kolęda Hej w dzien narodzenia
Kolędy Podkarpacia czytaj
Partnerzy
Kontakt
2014-12-11 Hafty Kurpie Zielone
Hafty z Kurpii Zielonych. Hafty te zdobią stroje noszone przez ludność, która sama określała się mianem Puszczaków, Puszczan, a przez sąsiadów nazwana została Kurpiami. Miano to wywodzi się od powszechnie noszonego przez nich obuwia tzw. kurpi.
Ludność ta zamieszkiwała obszary leśne, zwane obecnie Puszczą Zieloną (Kurpiowską), leżące w północno-wschodniej części Mazowsza.
Najbardziej typowe dla tego regionu hafty zdobiły, prawie wyłącznie stroje kobiece. Pierwotnie były one proste i archaiczne, o czym świadczą stosowane w nich motywy, ściegi, a także kolorystyka. Najczęściej były jednokolorowe, niekiedy dwubarwne. Wraz z przemianami i rozwojem stroju modnymi stały się też, niezbyt rozbudowane hafty wielokolorowe.
Fot. Archiwum Elżbieta Piskorz-Branekova
1. Koszula kobieca, koniec XIX w., ozdobiona haftem na kołnierzyku, mankietach i przyramkach (Kadzidło)
2. Koszula kobieca, lata 60.XX w. ozdobiona haftem płaskim (Myszyniec)
Motywy haftu
W haftach na wszystkich elementach stroju kompozycje miały, prawie zawsze układ ciągły, linearny. Na koszulach starszego typu tworzyły je motywy ułożone z drobnych dziureczek oraz linii prostych i łamanych.
Natomiast na zapaskach, zdobionych haftem płaskim naturalistyczne i wielokolorowe motywy stanowiły uzupełnienie wstawek z koronek.
Z kolei na chustkach bukieciki kwiatowe, często różane, przekazywały w pewnym stopniu informacją o stanie cywilnym. Na dziewczęcych były one zwykle różowe, a na używanych przez kobiety starsze liliowe lub fioletowe.
Fot. Archiwum Elżbieta Piskorz-Branekova
1. Haft na mankietach koszuli kobiecej, koniec XIX w.
2. Hafty na chustce
3. Haft na zapasce (fartuchu)
4. Haft na zapasce (fartuchu)
Sposób haftowania
Hafty na koszulach były w dużym stopniu związane ze strukturą tkaniny, na zapaskach i chustkach luźno na nią nakładane. Wszystkie wykonywano nićmi bawełnianymi. Używając takich ściegów jak: atłasek, dziergany, kurpiowski, łańcuszek, przed igłą, stebnówka, sznureczek, za igłą.
Fot. Archiwum Elżbieta Piskorz-Branekova
Ściegi:
1. atłasek
2. dziergany
3. przed igłą
4. łańcuszek
5. kurpiowski
6. stebnówka
7. sznureczek
8. za igłą
Jakie części stroju ozdabiano
Haft tego regionu był skromny i delikatny, potrafiły go wykonywać wszystkie miejscowe kobiety. Pierwotnie zdobiono nim głównie koszule kobiece (trzy brzegi kołnierzyka i mankietów oraz przyramki).
W wersji skromniejszej umieszczano go także i na koszulach męskich (jeden brzeg kołnierzyka i mankiety), pierwotnie miał on kolor czerwony, potem modnym stał się biały i niebieski.
Natomiast na koszulach kobiecych najdłuższą historię mają hafty nitką białą, później wzbogacane czerwonymi lub niebieskimi elementami, z czasem zastąpione wyszyciami w kolorze czerwonym albo niebieskim.
Znacznie młodsze są barwne hafty płaskie, zaczęto nimi zdobić płócienne zapaski i chustki, niekiedy także koszule dopiero po II wojnie światowej.
W przypadku chustek wyszycie rozmieszczano tak, że po umiejętnym wywiązaniu sprawiały wrażenie, iż pokrywają prawie całą jej powierzchnię.
Elżbieta Piskorz-Branekova
Do pobrania:
1. Rysunek haftu z zapaski
2. Rysunek haftu z chustki
3. Rysunek haftu z chustki
|
Nauka haftu dla początkujących
Warto wiedzieć, że:
kurpie - obuwie (łapcie) plecione z łyka najczęściej lipowego, niekiedy wierzbowego lub wiązowego.
Zobacz też:
Artyku�y polecane
- Ceramika bolimowska
dodano: 2015-07-23 | ( komentarzy: 0 ) - Grupy zapustne
dodano: 2015-02-01 | ( komentarzy: 0 ) - Kujawskie zapusty
dodano: 2014-03-07 | ( komentarzy: 0 ) - Ścinanie Śmierci
dodano: 2012-02-23 | ( komentarzy: 0 ) - Tłusty czwartek
dodano: 2012-02-15 | ( komentarzy: 0 )
Najcz�ciej czytane
- Kwiaty z bibuły
dodano: 2013-01-07 | ( komentarzy: 0 ) - Kwiaty z bibuły
dodano: 2011-05-18 | ( komentarzy: 0 ) - Przepis na krochmal
dodano: 2010-01-10 | ( komentarzy: 3 ) - Jak zrobić beczkę
dodano: 2012-09-17 | ( komentarzy: 0 ) - Wieniec dożynkowy
dodano: 2012-07-29 | ( komentarzy: 0 )